Ruben Terlou was begin maart bij ons als keynote spreker. Elk jaar organiseert EMC een “Friends” bijeenkomst voor onze belangrijkste contacten. Het thema was ‘nieuwsgierigheid’ en ik hoop je met deze blog nieuwsgierig te maken. De keuze voor Ruben Terlou bleek een schot in de roos. Niet alleen omdat hij als documentairemaker en fotograaf altijd nieuwsgierig is naar mensen en oprecht geïnteresseerd is in hun verhaal en dat wat hen beweegt. Maar ook omdat Ruben met zijn verhaal precies raakt waar we voor staan, namelijk ons vakgebied ‘leren en ontwikkelen’ en wat dat voor mensen betekent.
De 4 pijlers van nieuwsgierigheid
Paul Aartsen gaf het startschot door in te zoomen op nieuwgierigheid en benadrukte dat dit een belangrijk fundament is van ons vakgebied: leren en ontwikkelen en streven naar oplossingen die direct passend zijn in het dagelijks werk. Paul noemde 4 pijlers van nieuwsgierigheid:
- Geluk. Het fijne gevoel dat je ervaart wanneer je nieuwsgierigheid bevredigd is, bijvoorbeeld als je iets ontdekt hebt of verrast bent. Dat fijne gevoel wordt door dopamine veroorzaakt; dat stofje komt vrij en zorgt dat je je prettig voelt.
- Gap. Het verschil tussen wat je al weet en wat je verder zou willen weten. Dus: hoe kun je jezelf en anderen verleiden om meer te weten en te kunnen en…als je jezelf gestretcht hebt, dat je dan iets overwonnen hebt.
- Plezier. Als je plezier hebt in het werk, in de ontmoeting met andere mensen. Of, wat ook wel in het onderwijs gezegd wordt: ‘Een kind leert vooral als het met plezier naar school gaat’.
- Fouten. Dat is de meest spannende, maar wel een belangrijke: van fouten maken leer je! Soms moet je eerst een fout maken en nieuwsgierig zijn naar waarom het fout is gegaan, om het daarna beter te weten of te kunnen.
Paul sloot zijn verhaal af met het verlangen naar een cursus nieuwsgierigheid en hij vertelde dat nieuwsgierigheid is aangeboren. Kijk maar naar hoe nieuwsgierig kinderen zijn en hoe graag zij willen ontdekken.
Authentiek zijn
De overgang van de intro naar Ruben en zijn verhaal was snel gemaakt. De intrinsieke nieuwsgierigheid die hij heeft; altijd streven naar de echte, authentieke ontmoeting met andere mensen en oprecht openstaan voor die ander. Ruben haalde al snel Goethe aan die zei: “Je moet je jeugdige bewondering niet verliezen. Blijf in het leven staan en stel je elke dag in momenten zo open, alsof het de eerste keer is”. Ruben vertelde zijn verhaal en gebruikte daar een flink aantal prachtige foto’s en filmpjes bij. Ontmoeting betekent letterlijk: ‘niet moeten’, net zo’n mooi woord als ‘ontwikkelen’ of ‘ontdekken’, en dus: geen wikkels en geen bedekking. Open staan voor het moment en vooral niet oordelen en vooral niet vooroordelen over de ander, zijn volgens Ruben essentiële voorwaarden voor een goed gesprek waardoor de ander open wil en kan zijn. Voor Ruben is dan wel dat eigen morele kompas belangrijk met de vraag of je inderdaad niet ‘veroordelend’ bent. Ruben haalde Confucius aan, een wijsgeer die nog steeds veel invloed heeft op de cultuur van China:
“Vertel het me en ik zal het vergeten’
Laat het me zien en ik zal het onthouden
Laat het mij ervaren en ik zal het mij eigen maken”.
Leiderschap = investeren
Voor mij, raakt deze quote de kern van ons werk, ons vakgebied van leren en ontwikkelen, namelijk: als je mensen tot leren wilt brengen, laat het dan zien en ervaren en dan zoveel mogelijk in het dagelijks werk, daar waar het echt wordt ervaren. Dit inzicht is belangrijk voor leidinggevenden. Zij hebben als cultuurdragers invloed op hun mensen en de wijze waarop zij hun mensen benaderen; de wijze van ontmoeten is van essentieel belang om hen te helpen, en hen bij te staan. Wees dus niet te snel met oordelen, maar stel vragen. Ruben haalde in zijn verhaal Kapuscinski aan die ooit over de ontmoeting met de ander zei: “We hebben de verantwoordelijkheid om ons te verdiepen in de ander, om ons te verbinden met de ander, om ons te laten raken door de ander. Stel je nieuwsgierig op”. Ik moest daarbij aan de aloude docu-film “Fish” denken, waarin de visverkopers verwoorden hoe belangrijk het is om in dit zware en vaak koude werk er iedere dag te zijn voor de klanten en er wat van te maken. “To be there, for them” zeggen ze onder andere. Ruben gaf aan: ga geen techniek toepassen, maar stel vragen en vraag door, dan kom je al een heel eind. Dat betekent dus ook voor leidinggevenden. Als je communiceert met je mensen, zowel fysiek of online; doe je best en investeer in het moment. Ik verwijs hierbij heel graag mijn waarde collega Stephan Obdeijn die het fraaie en leuke boek “Investeer als een kip met kop” schreef en onder andere het belang in het investeren in mensen en de rol van leidinggevenden benadrukt ( https://emcperformance.nl/kipmetkop/)
Leiderschap, dansen in het moment
Zeker in deze tijd is de rol van de leidinggevende belangrijk. Vragen als: Hoe blijven mijn mensen mentaal gezond? Hoe houd ik ze nog gemotiveerd voor het werk? Hoe houd ik het teamwork erin als we ook na corona ‘hybride’ blijven werken? Het begint bij het actieve gedrag van de leidinggevende zelf en het geloof in het kunnen van de ander; het accepteren van die ander en het oké vinden dat er fouten gemaakt worden, dat de ander zich kwetsbaar mag opstellen. “Dansen in het moment” wordt dat door Laura Whitworth (1992) genoemd. “Het gesprek is daarbij een krachtige en dynamische uitwisseling van mensen. De een reageert op jouw energie en daar acteer ik op. Ik dans met je mee in het moment van hier en nu. Zo bouwen we aan vertrouwen en is er ruimte voor vrijheid en kwetsbaarheid. Dit alles om te komen tot jouw leermoment en ontdekking’.
Ruben benadrukte in het heel integere nagesprek met Paul het belang van “veiligheid’: “Wees niet bang om van het pad af te raken; wees niet bang om fouten te maken en vooral: blijf nieuwsgierig en wakker die nieuwsgierigheid bij de ander aan. Dat leidt tot meer motivatie, tot saamhorigheid en teamwork”.
Deze ‘Friends’ bijeenkomst was weer heel inspirerend en wat ons betreft smaakt het naar meer. Indien je nieuwsgierig bent naar meer kun je de video opname bekijken, dat kan dat via de onderstaande link:
